Herstel na de Toeslagenaffaire: Een Pleidooi voor Mediation

De hersteloperatie van de toeslagenaffaire verloopt zeer traag. Veel ouders wachten al lange tijd op de afhandeling van hun herstelverzoek. Mogelijk komen daar nog jaren bij: een deel van de ouders wordt pas in 2026 geholpen. Staatssecretaris De Vries liet onlangs weten dat er geen grote veranderingen komen in hoe de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) nu werkt. De Nationale ombudsman vindt dat de overheid meer moet inzetten op alternatieven als bemiddeling en mediation.

Gebrek aan vertrouwen

Het gebrek aan vertrouwen onder ouders groeit en het vertrouwen in de goede afloop daalt. De UHT staat onder druk, maar het lukt niet om de hersteloperatie te versnellen. Op dit moment lijkt een gang naar de rechter vrijwel de enige manier voor ouders om eerder aan de beurt te komen. Maar dat is niet voor iedereen een optie. Reinier van Zutphen: “Veel ouders zijn moegestreden. Deze operatie is een opeenstapeling van ingewikkelde regels en procedures. De individuele afhandeling kost daardoor veel tijd. Alle energie die er nu in wordt gestoken gaat naar dit vastgelopen systeem van herstel.”

En in het verlengde daarvan voor vaststellingsovereenkomsten. Zodat ouders weer zelf verantwoordelijkheid en regie kunnen nemen over hun leven. “Waarbij het moet draaien om de vraag: ‘wat heb je nu nodig om dit boek te kunnen sluiten?’. De oprichting en het werk van de UHT kostten tot nu toe miljarden euro’s. Dat staat in schril contrast met een ouder die gewoon wil dat zijn kinderen kunnen voetballen.” De staatssecretaris heeft een pilot mediation aangekondigd. “Maar dat is pas bij de bezwaarfase. Er is bemiddeling aan de voorkant nodig.”

Breder onderzoek

De ombudsman monitort sinds de start van de UHT in 2020, de klachtafhandeling door UHT. Het gaat dan om ouders die zich melden voor herstel, maar niet tevreden zijn over de manier waarop ze door UHT geholpen worden. Zij dienen vervolgens een klacht in bij UHT. De ombudsman volgde nauwlettend hoe UHT met die klachten omging. De ombudsman nog meer kijken naar de knelpunten in de hersteloperatie zelf. “Welke resultaten boekt de UHT? Hoeveel mensen hebben nu hun dossier kunnen sluiten en zijn ze daar tevreden mee?”

Bijkomende schade

De hersteloperatie verloopt traag. En er moeten nog regelingen worden uitgevoerd voor bijvoorbeeld ex-partners en kinderen. Maar ook voor andere toeslagen, zoals de zorg,- en huurtoeslag. “En dan is er nog zoveel bijkomende schade aangericht. Bij ook al die andere burgers die het vertrouwen in de overheid verloren zijn. We spreken mensen die rond het sociaal minimum leven, maar geen gebruik meer durven te maken van financiële steun van de overheid. Uit angst dat ze die moeten terugbetalen. Er is nog veel werk aan de winkel. Het tij moet gekeerd. De burger kan niet wachten.”

Voor meer informatie zie onderstaande link naar de website van de overheid:

Informatie over herstel toeslagen

De Catshuisregeling

Commissie werkelijke schade